wtorek, 26 stycznia 2016

MIZRACH - Wycinanka żydowska - Danuta Gładkowska

Szanowni Państwo,
z wielką przyjemnością prezentujemy dziś kolejną odsłonę wyciananki żydowskiej. Mamy zaszczyt  pokazać prace Danuty Gładkowskiej, słuchaczki Uniwersytetu Trzeciego Wieku, prężnie działającej w naszych grupach warsztatowych.
Prezentowane dziś prace należą do mizrachów, czyli rodzaju wycinanek, które  zawieszano w domach na ścianie wschodniej (słowo MIZRACH w języku hebrajskim znaczy właśnie wschód).




W ogólnym znaczeniu mizrach jest ozdobą, niekoniecznie zaś wycinanką.



W mizrachach charakterystyczne jest występowanie jednego z trzech elementów, umieszczonych centralnie. Są to: menorę, Gwiazdę Dawida, bądź Mojżeszowe tablice (nad którymi najczęściej znajdowała się korona Tory. Same tablice często podtrzymywane były przez lwy. Lew jest częstym motywem w kulturze żydowskiej, jako symbol siły.



Inne zwierzęta przedstawiane w mizrachach to:  tygrys – symbol wytrzymałości; jeleń – symbol rączości; orzeł – symbol lekkości; kogut – symbol pojednania;ryby (również winorośl) – symbol płodności. Kolumny symbolizują pierwszą świątynię w Jerozolimie. Dłonie kaplana w geście błogosławiństwa oznaczają kogoś biegłego w Torze. U Żydów ortodoksyjnych był to jedyny dopuszczalny ludzki element, który można było przedstawiać, nawet fotografia kogoś bliskiego na ścianie obrażała Jahwe.


środa, 13 stycznia 2016

Wycinanka żydowska Wiesława Rawska-Tejszerska



Jestem studentką UTW przy Fundacji Shalom od początku utworzenia przez Panią Gołdę Tencer, od marca 2006 roku. Uczestniczę w wielu zajęciach poznając kulturę naszych „starszych braci w wierze”. Jednym z moich bardziej ulubionych warsztatów jest wycinanka żydowska, prowadzona przez Monikę Krajewską.
Tworzę te prace od 10-ciu lat. Miałam kilka wystaw w galeriach, klubach, uczestniczę w targach sztuki, festynach, okolicznościowych wydarzeniach, np. w jarmarku purimowym w JCC w Warszawie, senioraliach, festiwalu Singera prowadząc warsztaty z wycinanki żydowskiej w ramach Dnia Otwartego UTW. Prowadziłam warsztaty również w Państwowym Muzeum Etnograficznym. 
Corocznie ofiarowuję moje prace na aukcje Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy Jurka Owsiaka, prowadzone w Zespole Szkół Lauder-Morasha. 
Prezentuję kilka moich prac...

inspiracją do wykonania tej pracy była książka "Tajemnice kabały" Marc-Alain Ouaknin, papier koloru złota, oryginał 70x60cm

 ... hebrajskie litery, istnieją niezależnie od papieru i atramentu. Niezależnie nawet od słów. Powiedziane jest, że kiedy Mojżesz roztrzaskał pierwsze tablice z przykazaniami, litery uniosły się do Tego, który je wcześniej nam ofiarował.
W innym miejscu czytamy historię o rabinie Chananiji ben Teradionie. Jego oprawcy owinęli go w zwój Tory i podpalili. Na chwilę przed tym, jak umarł, jego uczniowie krzyknęli:
"Mistrzu! Co widzisz?"
Chanija odpowiedział:
"Pergamin płonie, ale litery lecą do nieba"
cytat z książki "Księga liter" autorstwa Lawrence Kushner
wycinanka została wyróżniona na 4. Juwenaliach Trzeciego Wieku 2011

wycinanka z serii "Bramy Jerozolimy". Brama św. Szczepana, nazywana również Bab Sitt-Mariam, ponieważ wychodzi na drogę prowadzącą do grobu NMP, lub el-Asbat, czyli Bramą Lwią. Ta ostatnia nazwa bierze się od rzeźby lwa, wykonanego na zlecenie mameluckiego sułtana Baibarsa. Chciał on w ten sposób zakląć sen, który zapowiedział mu, że umrze rozszarpany przez tego drapieżnika.

mizrach, najpopularniejsze wycinanki wieszane w domach modlitwy i prywatnych na ścianie zwróconej w kierunku Jerozolimy

menora na steli z Magdali, białawego kamienia wielkości małej lodówki, mogła służyć czytającemu zwój Tory

cztery zwierzęta symbolizujące cztery cnoty człowieka dążącego do Boga

Izrael

Mazel Tov

menora drzewo życia

znaki zodiaku i cztey żywioły

rozeta, wycinanki umieszczane podczas święta Szawuot w oknach. Nie zawierają religijnych treści, upamiętniają nadanie Tory na Górze Syjon. Tu ryby symbol płodności.